De Fototeka van Marubi is een goed bewaarde collectie die uit een half miljoen foto’s bestaat, veelal portretten. Ze zijn gemaakt vanaf 1858, door Pietro Marubi, zijn aangenomen zoon Kel en diens zoon Gegë.
In de 19e eeuw komt Pietro vanuit Italië als een mysterieuze vreemdeling naar Albanië. Hij vestigt zich in Shkodër. In 1856 opent hij daar een filmstudio, waar hij portretten voor bijvoorbeeld visitekaartjes maakt.
Als Pietro sterft in 1903 erft Kel deze studio en de kennis. Hij is ook op politiek gebied actief wordt en meerdere keren gearresteerd door de Turks autoriteiten. Ook is hij de officiële fotograaf van koning Zog I. Uiteindelijk laat hij ruim 34.000 glasnegatieven na.
Zoon Gegë studeerde zelfs enkele jaren in Parijs vanaf 1923. Hij werkt bij terugkomst ook als ook als verslaggever van belangrijke gebeurtenissen in Albanië. Ook documenteert hij bijvoorbeeld oude monumenten.
De zoektocht naar de Fototeka van Marubi
In 2012 zochten we in het Albanese Shkodër lang naar deze bijzondere collectie foto’s. Het was een mooie zoektocht, maar we vonden de Fototeka toen nog niet. Het schijnt dat de Fototeka net in die tijd verhuisde.
We waren dus blij dat een gedeelte van de van de foto’s uit Fototeka van Marubi in het najaar van 2016 naar Amsterdam kwam en zijn meteen gaan kijken.
Het aandoenlijkst vond ik deze foto:
Het is een dodenportretje. Al vanaf de Middeleeuwen werden geschilderde portretten van overledenen gemaakt ter nagedachtenis. Alleen de echt rijken konden zich dit permitteren. Met de uitvinding van de fotografie in 1839 konden ook minder rijken portretjes aan familie en vrienden geven. Vanwege het benodigde licht werd de overledene vaak op een sofa bij het raam gelegd.
In het voorjaar van 2018 hebben we eindelijk de Fototeka van Marubi in Shkodër zelf kunnen bewonderen. Het is een hele bijzondere tentoonstelling en de Fototeka van Marubi is nu gevestigd in een heel modern gebouw.
Als je het ook wilt bezoeken, het adres is: Rruga Kolë Idromeno 32 in een gezellige winkelstraat met terrasjes in het centrum van Shkodër. En ze hebben nu ook een website.