We zijn net de Bosporus overgestoken en nu volgt een taai stuk dwars door Turkije. Het is namelijk erg heet en er zijn weinig campings of zwemplekken. We volgen de E80 tot Erzurum, in de omgeving van Istanbul is dit een tolweg, daarna blijft de gratis weg goed. De afslagen zijn meestal in de vorm van kleine rotondes.
Onze tactiek is niet te ver van deze hoofdroute dwars door Turkije af te wijken voor overnachtingen en bezienswaardigheden en niet te veel kilometers per dag in de brandende zon. Zo vinden we 200 kilometer op een dag wel genoeg. Totaal zal het zo´n 1500 kilometer zijn. Dus zullen we een dikke week nodig hebben om de grens met Georgië te bereiken.
We gaan van de snelweg af voor een restaurant en vinden dat in een koele tuin.
Het eten is heel erg lekker en luxe. Ton kruipt nog even in een autootje, dat ouder is dan hijzelf. Een heel stuk verder, gaan we op een prima camping (40.833203, 30.469843) aan een meertje staan.
De temperatuur is 29° en er staat een koel windje, goed uit te houden dus. Meteen proppen we een was in de machine. Er lopen hier ook jongedames rond in boerka´s, echt sneu met die hitte. Aan de overkant van het meer wordt flink gebarbecued en dat ruik je.
7 augustus
De douche is heerlijk en er is zelfs een bidruimte met een kleedje richting Mekka.
Langs de snelweg zijn grote gebouwen met outlets, pinapparaten, supermarkten en terrasjes binnen met airco. We doen ons eerste ijsje!
Eerste van vele wildkampeerplekken op onze route dwars door Turkije
Vlakbij de E80 dwars door Turkije vinden we een fijne plek via de app Park4Night bij een bron. We zien hier helemaal niemand en overal zijn paden om je eigen plek te zoeken.
We staan lekker verscholen in de bosjes (ongeveer hier: 40.887096, 33.541637). Al snel lopen we richting rivier, op zoek naar een zwemplek. Zelfs lopend is de rivier moeilijk te bereiken en zwemmen kun je hier vergeten, blubberig, bah!
Na de filmavond (met chips!) zijn we al snel weer slaperig.
8 augustus
Er komt een man op een tractor voorbij. Hij zwaait vriendelijk en hij is de enige persoon die we hier zien. De drukke E80 is hier wel een beetje te horen.
Op die route dwars door Turkije staan de wegrestaurants in bosjes langs de weg. Bij een snelbuffet eten we mercimek corbası (Turkse linzensoep), gevulde paprika’s, bonen en een gerecht met aubergine. Alles is al klaar, de bediening is lief en de gerechten zijn heerlijk. Als toetje nog baklava. Ernaast is een winkel, maar koude biertjes hebben ze helaas nergens. Bij het tanken is de pin kapot, dus we tellen 10 briefjes van 200 lire uit. Grotere briefjes komen niet uit de bankomaten.
Een oude brug met vele bogen
Osmancık is een aardig stadje met een pittoresk uitzicht op de brug over de Kızılırmak rivier. De Koyunbaba-brug is gebouwd in de 15e eeuw en had oorspronkelijk 19 bogen, vier ervan zijn dichtgeslibd, dus niet meer zichtbaar. Vanaf een voetgangersbrug kun je de brug mooi fotograferen.
In een tuin met kaartende mannen drinken we “gazeuse” , een drankje wat we ons van onze jeugd herinneren. Ja, en dan kon je er ook koffiemelk en suiker indoen en dat heette “spoetnik”. Naar die eerste kunstmatige satelliet die Rusland in 1957 in een baan om de aarde bracht. En satelliet heette toen nog “kunstmaan”. Druk in gesprek over wat een smaak allemaal aan herinneringen teweeg kan brengen, worden we venijnig geprikt door steekvliegen. De ober geeft ons DEET uit een spuitflesje. Volgens hem komen deze dazen uit het water van de rivier. Alle mannen op het terras inclusief de ober hebben lange broeken en sokken aan, zien we nu. Ah, daar komt de sokkenverkoper al aan!
We lopen nog wat door het hete stadje. De bedoeling was om vannacht in een volgend leuk stadje (Amasya) te overnachten, maar vanwege de hitte zoeken we een plek ergens bij een stuwmeer. Het stuwmeer blijkt een zielig plensje water, tsja augustus! Maar een stukje terug was een vlakke plek in een dennenbos (40.921412, 35.189681).
Het ruikt hier heerlijk en er is vrijwel geen afval. Een haas loopt voorbij op de onverharde weg. Er staat een heerlijk windje hierboven en de dennenbomen geven schaduw. Ook hier weer steekvliegen, dus we doen onze midge-netten in de vorm van kuitenbeschermers om. Best handige dingen, doch niet echt charmant.
9 augustus
Het medische geschiedenis museum
Al vroeg rijden we in de ochtendkoelte Amasya binnen. We parkeren bij een betaald parkeren veldje en als we daar uren later wegrijden, blijkt dit slechts € 0,10 per uur te kosten! We beginnen met een heerlijke linzensoep als ontbijt. Dan lopen we langs de rivier, waar de huizen boven het water hangen.
Erg leuk hier en dus behoorlijk toeristisch.
We lopen naar het medische geschiedenis museum. Het heeft een prachtige ingang. De entree bedraagt 50 TL p.p., dus zo’n € 1,50. Het is niet groot, maar zeer interessant. Erg leuk opgezet in in het oorspronkelijke gebouw uit 1308, waar tot voor kort nog steeds muziekles werd gegeven.
Ik ben benieuwd of dat kindje de behandeling van het waterhoofd heeft overleefd!
Dan een uitdaging: we verwachten dat we in zo’n toeristisch stadje wel wat koude biertjes kunnen kopen. Bij een Carrefour hebben ze dat niet, maar de chef legt ons een route uit naar een alcoholwinkel. Omdat ons Turks niet heel goed is, vraagt hij een voorbijlopende jongeman of hij ons even kan brengen, lief hé? Het is op het Amasya Yavuz Selim Meydanı plein. Mocht je ook trek hebben in koud bier. Het is wel razend duur! Ik geloof iets van 3 euro voor een halve liter!
Na het dagelijkse restaurantbezoek (we hebben geen keuken aan boord), gaan we zwemmen in Boraboy Lake. Ooit ontstaan na een aardverschuiving en gelegen in een bosrijke omgeving. Dus veel picknickende mensen, maar wij komen om te zwemmen. We zijn de enigen in het heerlijke heldere water.
Bij het verlaten van het picknickpark moeten we een kwartiertje wachten want er wordt net asfalt gelegd.
De leukste zwemplek op onze route dwars door Turkije
In een klein uurtje rijden we nu naar een Park4Night plek (40.775236, 36.522209). Op het vele afval (te veel om op te ruimen) na, blijkt de plek prima: schaduw, geur van dennenbomen en privacy.
Rond de schemer kruipen we weer gezellig in ons busje en na een enkel raadspelletje vinden we het alweer welletjes. Hitte sloopt!
10 augustus
Na een heel relaxte ochtend met veel lezen, trekken we alvast de zwemkleding aan. We rijden naar de brug waarnaast nog vijf oude pijlers staan. Gisteren zagen we daar een man van één van de pijlers afspringen, onder luid gejuich van zijn vrienden en van ons vanaf de “nieuwe” brug. Het was een sprong van zo’n acht meter gokken we als we bij het water staan. We bekijken hoe hij naar boven is geklommen, een nog groter huzarenstukje!
We zwemmen hier heerlijk want er is echt een rivierstrandje (40.766971, 36.510306). Een waterschildpad zwemt tegen de stroom in. Het water is op sommige plekken ook tamelijk diep. Superzwemplek!
Bij een lief klein winkeltje kopen we voor 1 euro twee flessen koud water en een stokbrood. Dit stokbrood eten we verderop bij een gerestaureerde brug.
Een lieve spontane ontmoeting
Heel wat kilometertjes verderop eten we in een gloednieuw restaurant. Heel veel personeel, de barbecue staat giga te walmen, zodat de stoppen af en toe doorslaan en iedereen schreeuwt naar elkaar. Het eten is prima en niet duur. Op een komische manier wordt ons nog een toetje opgedrongen. Bij mijn laatste slok sap uit een blikje, gaat er een wesp mee naar binnen. Ik spuug alles over de pas afgeruimde tafel, waar de wesp zielig ligt te spartelen en mijn mondbodem begint te kloppen. Door mijn snelle reactie valt de pijn mee. Ton had een wespensteek in Bulgarije. De vele Servische muggenbulten jeuken niet meer. En een allergische reactie op mijn handrug is ook over. Tsja, vakantieongemakken.
De omgeving wordt steeds kaler en na bijna 300 kilometer (vandaag) slaan we af naar een P4N-plek (39.890325, 39.191630) bij een verlaten huisje. Het klopt, maar er staan drie auto’s. De lieve buurman haalt twee auto’s weg zodat we er toch in de schaduw kunnen staan en zitten.
Een ander familielid komt nog even zeggen dat er mogelijk een beer rondloopt. De vorige keer dat ze de beer zagen, was trouwens 20 jaar geleden. De omgeving is heel mooi hier met al die populieren en kale kleurige bergen. We staan op een hoogte van 1800 meter.
11 augustus
Al gauw zijn we in Erzincan en Ton maakt contact met mensen in een andere auto met een Nederlands kenteken, gewoon naast elkaar wachtend bij een stoplicht. Even later gebaren ze ons om te stoppen en vragen of we bij hun op de thee willen komen. Ja, leuk, vooral ook omdat ze perfect Nederlands spreken.
Een gastvrij ontbijt!
Even later stoppen ze weer. Vader gaat hier brood kopen en de familie in het dorp waar we naar toe gaan, is op de hoogte gesteld van twee extra eters! “Maar willen jullie niet eerst elkaar ontmoeten, na elkaar een jaar niet gezien te hebben?” “Ach, welnee, joh!”
Even later worden we hartelijk ontvangen. Oma weet niet precies hoe oud ze is, maar ze was 5 of 6 jaar, toen de grote aardbeving was. Dit vinex-achtige dorp ligt precies op de breuklijn. In deze regio en de stad Erczincan mag niet hoger gebouwd worden dan vier verdiepingen.
Ondertussen krijgen we heerlijke “soep van het weiland” en verder “van alles wat” (zo heet zo’n ontbijt officieel).
Ze zijn Alevieten en ze denken dat hun voorouders Armeens zijn. Ze zijn dan ook razend nieuwsgierig naar het verloop van onze verdere reis en gaan ons volgen op Polarsteps. We wisselen nog veel meer uit en nemen dan afscheid. Wat een ongelofelijke hartelijkheid!
Vlakbij zijn de watervallen van Girlevik, tot eind augustus ligt hier nog sneeuw in de bergen! De route is mooi langs enkele bergdorpen.
Vandaag is het zondag, dus er zijn veel dagjesmensen. Sommigen hebben mooie plekjes gevonden en zitten met hun voeten in het koude water.
Dan de E80 weer op voor een snel vervolg van onze reis dwars door Turkije.
Maar de volgende bezienswaardigheid dient zich alweer aan, gelukkig ditmaal bijna pal aan de route (39.777711, 40.386503). Het gaat om de tombe van Mama Hatun, we zagen deze plek in een documentaire van Sinan Can. Deze vrouwelijk heerser uit de 12e eeuw is ook vandaag nog een voorbeeld voor veel Turkse vrouwen.
Overigens kent de zojuist bezochte familie Sinan (een Nederlandse journalist en programmamaker) persoonlijk. Helaas is de tombe afgesloten en kunnen we slechts naar binnen gluren.
Alweer een gegeven maaltijd!
En weer door richting Aşkale, alwaar ik een mooie plek bij een rivier heb gevonden op google earth (39.939358, 40.767738). Maar het is zo heet en de weg zo steil omhoog, dat ons busje oververhit raakt. Ook wij gaan ergens in een rivier afkoelen. Dan eten we een eenvoudig maal in Aşkale, een aardig stadje.
Op de beoogde overnachtingsplek zitten drie families te barbecueën. We gaan ook maar ergens staan, onze ervaring is dat straks iedereen weg gaat, zodat we kunnen kiezen uit de vele plekjes.
Een auto rijdt weg met twee damesschoenen op het achterraam. Wij “redden” de schoentjes en krijgen vervolgens een flink bord met kip, köfte, salade en brood!
Dan gaat het onweren en zelfs flink regenen. De picknickende families zijn dus al gauw verdwenen. Het wordt nu langzaam donker. Wat was dit een bijzondere dag!
12 augustus
We gaan terug naar het stadje om nog wat koelvloeistof te kopen, want we willen vandaag de 3148 meter hoge Karakaya Hill bestijgen. De route is prachtig en het uitzicht spectaculair.
Volgens “Dangerousroads” is de weg naar de top geasfalteerd, maar dit klopt niet. De laatste negen kilometer is een brede gravelroad. We vonden het trouwens ook helemaal niet “dangerous” en boven bij het observatorium mochten we niet verder. Als we rustig rijden, hebben we gelukkig geen problemen met de koeling.
In Erzurum eten we in een chique doch goedkoop restaurant met eindelijk weer eens goede wifi. Op de drukke rondweg nog bijna aangereden door een bestelbus die meteen de linker baan wil pakken, waar wij dus rijden.
De eerste afslag op onze reis dwars door Turkije
Hier stoppen we met het volgen van de E80, die verder gaat richting Iran. We pakken de Güzelyayla pas van 2137 meter en aan de noordkant daarvan, vinden we na enig zoeken een hele mooie plek (40.323028, 41.524551).
Wat is het hier mooi met al die rotsformaties. Wel veel irritante vliegen, dus we gooien de klamboe over ons busje.
13 augustus
Om 7 uur al wakker. Een slootreiniger is met een dikke lange stok bezig het irrigatiekanaaltje onder het pad door te reinigen. Even later is hij met een zeis bezig. Ik begin een praatje in mijn armzalige Turks om uit te leggen dat mijn vader vroeger in Nederland hetzelfde werk deed.
Na één kopje koffie vinden we de beestjesoverlast wel weer genoeg, dus tandenpoetsen en weg. Even verderop vullen we onze badwaterflessen en maken het voorruit schoon. Hier krijgen we drie rode appeltjes van een vriendelijke tractorchauffeur.
De volgende stop is bij een benzinestation waar we lekkere linzensoep met brood en thee nuttigen als ontbijt.
Dan weer even wachten tot de motor is afgekoeld op de 2303 meter hoge pas Yayla Geçidi. Prachtige en brede brede wegen hier in Oost-Turkije trouwens.
In een prachtig klovenlandschap gaan we ons douchen met een paar flessen badwater. Dan naar de universiteitsstad Ardahan, waar we in een “kebabpaleis” eten.
Ze hebben hier goede wifi, dus we hebben beeld- en geluidcontact met ons jongste kleinkind!
Dwars door het oosten van Turkije
We naderen nu de grens met Georgië oftewel “Gürcistan”, zoals de Turken het noemen. Hier stroomt de Koera rivier, die na de grens de Mtkvari heet en op google earth heb ik een foto gezien van een indrukwekkend uitzicht! We slaan af en rijden 2,5 km naar het dorp Kuzukaya op de rand van de kloof. Het uitzichtpunt is hier: 41.159124, 43.099349
Het uitzicht is inderdaad waanzinnig! Een oude man lift met ons mee naar Çıldır en daar nemen we een stukje oude weg voor een overnachtingsplek met uitzicht op het duivelskasteel. Deze plek staat ook op de app van Park4Night (41.150949, 43.140785). De nieuwe weg gaat hier binnenkort via een tunnel.
Uiteraard gaan we eerst bij het uitzichtpunt kijken. Precies in het midden van de eerste foto zie je het duivelskasteel liggen op het randje van de kloof.
Ondanks de hoogte van 2130 meter, is het erg warm. Dus we doen er lang over om hier de prettigste plek te kiezen. Er is namelijk weinig schaduw, veel plekken zijn schuin, er zijn beestjes, koeienvlaaien en het geluid van de vrachtwagens die nog niet door de tunnel kunnen. Uiteindelijk staan we op de parkeerplek voor het uitzichtpunt, dus helaas nog tweemaal een bezoekende auto. Vanwege de koude wind gaan we voor zonsondergang al binnen zitten.
Grensperikelen
14 augustus
Vandaag gaan we Georgië in! Om 5.45 al wakker, want het is al licht! Ja, we komen natuurlijk steeds oostelijker. Het is echter heel erg mistig, vanaf ergens horen we de stemmen van de koeienherders. Later blijkt een kudde van ruim 200 koeien op de tegenoverliggende helling langzaam naar rechts te trekken. Om 8.15 op pad naar het grensgebeuren.
We worden van elkaar gescheiden, want alleen de chauffeur mag in de auto blijven. Ik doe mijn paspoort en mijn leesboek in mijn tasje en loop door allerlei lange gangen en soms buiten. Eén van de paspoortcontroles is gewoon bij een poortje voor auto´s. Uiteindelijk ben ik overal doorheen en wacht ik nog ruim een uur op een plek waar ik ook Turkse lira´s kan wisselen voor Georgische lari´s. Dan zie ik Ton met ons busje aankomen! Hoera! Ton heeft tig keer de deuren van het busje open moeten doen en ons busje moest ook door de röntgen.
We zijn blij dat we weer bij elkaar zijn, want contact per telefoon was ook niet mogelijk. Zo meteen zetten we een elektronische simkaart op één van onze telefoons.
Lees verder op deel 3 van deze reis: Georgische rotsstad Varzia.