Piramiden in Slovenië
Bij Nova Gorica passeren we via een klein weggetje de Italiaans/Sloveense grens, maar daar merk je tegenwoordig niets meer van. Over een imposante brug de rivier de Soca over en dan weer omhoog de bergen in, ja, deze vakantie nemen we nog meer de kleine weggetjes dan anders. Na “Lokve” wordt de “gele” weg op onze kaart plots een steenslagweg en we zoeken een zijweg naar links, naar de Sloveense piramiden, niet te verwarren met de Bosnische piramiden
In de mist rijden we op de smalle gravelweg steeds hoger, eerst sneeuw naast de weg en dan ook op de weg. We keren om en bereiken na vele kronkelwegen de eenvoudigere toegang tot het gebied met de piramiden, of “klavže’s” zoals de Slovenen ze noemen. We kijken hier eerst bij het “Wilde Meer”. Duikers hebben deze karst-syphon tot 160 meter diepte verkend…
Het is vandaag een feestdag in Slovenië, sinds 1941 is 27 april de “Dag van het verzet”. We zagen onderweg al veel vlaggen en gesloten winkels en er lopen nu veel dagjesmensen langs de rivier in dit prachtige natuurgebied en een overnachting op onze oude stek (2011) zit er dan ook niet in.
Nogmaals op zoek naar de Sloveens piramiden
Iets verder is een zwemplek met een groot parkeerterrein en picknickplekken, we volgen hier het rechter pad langs een mooie rivier, de Idrijca. We hopen dat het hier iets minder druk is, want voor de “klavže’s” (spreek uit: klauzjes) moet je linksaf. Na een paar kilometer herkennen we de “lauf” en daar overnachten we. Geen ideale plek, maar ook nauwelijks verkeer meer.
Toen aangetrokken door deze website probeerden we al in het najaar van 2011 deze bijzondere structuren in dit mooie natuurgebied te bezichtigen, maar stuitten toen op een weggespoelde weg.
28 april
Tijdens de koffie komen om 7.30 de eerste auto’s met houthakkers alweer voorbij, dus voor ons tijd om verder (of in dit geval terug) te gaan…
Via het andere (linker) pad volgen we de Belca rivier, na een kilometer of twee zien we een bijzondere rotsformatie, die lokaal “de tand van de oude vrouw” wordt genoemd:
Ongeveer vijf kilometer na de driesprong bij de zwemplek zien we de “Brus klavže”. Deze stevige piramidevormige waterbarrière is in de 18e eeuw gebouwd op de plek waar al twee eeuwen een eenvoudiger houten exemplaar stond. Het gekapte hout nodig voor de kwikmijnen in Idrija werd in de lengterichting opgestapeld. Straks zullen we in het museum in Idrija ontdekken hoe dat er vroeger uit zag:
Nadat een stortvloed van 100.000 m3 water het hout met waarschijnlijk donderend geraas veertien kilometer verderop had gebracht werd het vlakbij Idrija door een 412 meter lange muur (de zogenaamde “rake”) opgevangen.
Als we verder rijden zien we hoe het hout tegenwoordig gekapt en vervoerd wordt.
Een tweede piramide
Nog twee kilometer stroomopwaarts ligt de Putrih klavže:
Deze is nog gemakkelijker om te verkennen. Een bord vermeld dat de Putrih klavže een paar jaar na de Bruz klavže is gebouwd en dat de bouwer Jožef Mrak speciaal cement, verrijkt met klei, gebruikte om de enorme waterkrachten en de ongunstige weersomstandigheden te doorstaan. De klavžar was degene die verantwoordelijk was voor het openen en sluiten van de enorme houten deuren door middel van een ingenieus draaisysteem.
Het is ons echter nog niet duidelijk geworden of het hout ook door de poorten van zo’n klavže vervoerd kon worden of dat de hoger gelegen klavže puur was bedoeld om 20.000 m3 water extra te verzamelen voor op het moment dat de lager gelegen klavže in werking was.
Een andere moeilijker te bereiken klavže ligt in de Idrija rivier, in 2011 stuitten we dus op een weggespoeld pad, doch deze nog grotere klavže (210.000 m3 water bracht 10.000 m3 hout 20 kilometer verder) zou ook vanaf de hoogvlakte Vojsko te bereiken moeten zijn. We hebben dus nog een reden om ooit weer dit prachtgebied te bezoeken…
In 1926 was er dan een verwoestende vloed en omdat toen het vervoer over de weg toen voordeliger werd, raakte alles in verval maar vanaf 1990 zijn de klavže’s weer opgebouwd en eigendom van het museum in Idrija.
Langs de prachtige Belca met zijn blauwgroene kolkende water rijden we richting Idrija.
Het is bewolkt vandaag met kans op regen dus wat is er leuker dan om deze stad eens beter te bekijken? Dan kunnen we ook ontdekken waarom al dat hout nodig in Idrija was. Lees verder op pagina 6.