Mysterieuze Bosnische piramides
3 oktober
Chris: Bij het verlaten van Sarajevo rijden we verkeerd en komen daarom met een grote boog in Visoko terecht. Twee jaar geleden had ik veel gelezen over de mysterieuze piramides die hier zijn ontdekt. Bij het eerste toeristische bord met “piramides” slaan we dus rechtsaf.
We rijden een pas op en overal staan borden: “parking piramids welcome”. Nietsvermoedend rijden we dit pad dus helemaal op en parkeren waar we met de auto niet verder kunnen en vervolgen lopend het pad. Na 1 kilometer bergopwaarts zien we een man die aan het zagen is en we vragen hem de weg. We moeten helemaal terug naar de huizen en dan ergens rechtsaf.
Bij de huizen vragen we een oude man, hij spreekt ook wat Italiaans en een paar woorden Engels. Hij zal onze gids zijn.
Ton: Hij maakt duidelijk dat we met een auto zullen gaan, we lopen braaf met hem mee naar een auto. Hij zegt dat ik mijn sleutels moet pakken en moet rijden. Okee, maar dit is onze auto helemaal niet, ik ga hem wel even halen. Chris vraagt of er ook een restaurant is. Da, dobre! Chris en de man stappen in.
We rijden terug naar de grote weg en komen door het centrum van Visoko bij een enorme supermarkt met restaurant. “Erg goede pizza’s” zegt de man. We bestellen cevapcici en een frisdrankje, de man wil alleen wat drinken. Na het eten en een uitgebreide uitleg van de man over??? We verstaan er niets van maar het is erg vermakelijk.
De Bosnische Piramide van de Zon
We stappen weer in en de man wijst ons de weg naar de Ravno tunnels bij de Bosnische Piramide van de Zon. Dit staat trouwens ook gewoon met borden aangegeven. Er zijn wat snuisterij-verkopers, er is een hokje met foto’s en boeken.
We kopen twee entreekaartjes (5 KM p.p.) en moeten wachten op de Engelssprekende gids. Een snuisterij-man komt langs fluitend op een prachtige fluit. We kopen er eentje en krijgen een pijp gratis erbij.
De Engels sprekende gids heet Emir en komt verkleumd uit de tunnels (het is daar binnen constant 14°C) en wil eerst warm worden in de zon, hij doet zijn spijkerjasje los om de warmte gemakkelijker naar binnen te krijgen. Na een kwartiertje begint hij eerst wat te vertellen over de plek van de piramides aan de hand van een overzichtsfoto.
Hij vertelt allerlei zeer bijzondere gegevens, zoals de vorm van de piramides, de onderlinge afstand in een gelijkzijdige driehoek precies 1,7 kilometer van elkaar. Er zijn twee van dit soort driehoeken, die samen ook nog eens een perfecte rune-spiraal vormen.
Dan gaan we de tunnels in, een soort labyrint dat door vrijwilligers (er zijn er momenteel vijf: uit Brazilië, Spanje en Italië) wordt uitgegraven. Emir vertelt honderduit over alle gangen, over de structuur van de wanden (veel sterker dan modern beton) en de veel lossere materie waarmee de gangen zijn opgevuld. Dit is niet op een natuurlijke wijze gebeurt want er zijn nergens lagen te vinden.
Geneeskrachtig
Voor bijna elke gang liggen muurtjes van opgestapelde stenen, en soms heel bijzondere langwerpige stenen (tot een meter lang) daartussen. De gids noemt de kruispunten van de tunnels “chakra’s”, soms komen er wel zeven of acht uit op een “kamer”, sommige kamers zijn tamelijk groot, verbazingwekkend dat ze niet gestut hoeven te worden.
Sommige tunnels waren bij de ontdekking leeg d.w.z. dat ze niet waren opgevuld met dat zachtere materiaal. Sommigen hebben daardoor ook stalagtieten, waardoor men de oudheid heeft kunnen berekenen. Er is ook een soort “ziekenhuis” gevonden. Op de energierijkste plek lopen de gangen in afmetingen af: de eerste 1.80 meter, dan 1.60, 1.40 etc. Er zijn geneeskrachtige ionen daarbinnen, er zijn proeven gedaan met bijv. bloeddruk.
Dat de plaatselijke bevolking iets weet over de geneeskrachtige werking van deze plek, was ons al opgevallen aan onze vriend, die buiten wacht, opvallend dicht bij de ingang, volgens hem is dat goed voor zijn benauwdheid. Verder vertelt Emir nog iets over waterlopen, maar we begrijpen lang niet alles.
Hij laat ons de grote stenen zien die op de kruispunten van de gangen gevonden zijn, we zien er een aantal. Deze megalieten hebben allemaal een dubbele laag en zitten vol met energie. Ingebrachte energie komt er in viervoud weer uit, gemeten door specialisten.
Wat zit er in die steen?
De grootste steen is 8000 kg en heeft de vorm van het gebied rondom Visoko: de scheuren zitten op de plekken waar de rivieren stromen, de welvingen op de plaatsen van de piramides. Er staan rune-tekens op: pijlen naar één punt (een oog of de zon met stralen), drie streepjes naast elkaar (tweemaal) en gaten op regelmatige afstanden. Volgens Emir is de steen ongeveer 35.000 jaar oud en er zit een soort kristal in, blijkt uit sonar-onderzoek.
Als we na anderhalf uur weer uit het gangenstelsel komen (de tijd is omgevlogen!) zijn wij, nuchtere Hollanders, helemaal onder de indruk. Uit alles blijkt dat de gangen en piramides zijn gemaakt en niet op natuurlijke wijze zijn ontstaan.
Onze vriend vraagt of we hem weer naar huis willen brengen. Natuurlijk geven we hem en de gids een flinke fooi! Tijdens de rit blijft de man maar doorratelen over de piramides van de zon, van de maan, van moeder aarde, van liefde en van de Bosnische draak(?), de goeie oude Tito met zijn communisme, de oorlog en dat hij als vrachtwagenchauffeur zelfs in Nederland is geweest. We verstaan maar 1%, maar dat is meer dan 0%.
We doen meteen maar even boodschappen en eten een half gebraden kippetje. In een nabije kloof zoeken we een plekje, net als we denken dat het niks wordt, zien we een veldje naast de rivier (de Misoča) met twee picknickhutjes en vuurplaatsen, perfect!
4 oktober
Chris: Het was vannacht behoorlijk koud: 5°C, toch maar niet zwemmen bij het ontwaken. Om 8.15 rijden we alweer. In een dorpje zien we een eekhoorntje met een wit buikje een walnoot uit een boom pakken.
een laatste kampvuur
In Breza doen we boodschappen en Vareš is zo triest met zijn vervallen fabrieken en zijn cafés met rokende mannen, daar willen we helemaal niet zijn. Dan weer een onverhard bospad en later een grotere weg met een gammele brug, net als ik die wil inspecteren op stevigheid, komt er een vrachtwagen met boomstammen, die er probleemloos overheen rijdt, inspectie overbodig! Het hout versplintert onder onze wielen, dus er moet binnenkort wel een nieuwe deklaag op.
Bij een idyllisch meertje eten we, helaas is het terras aan de andere kant nl. bij de drukke weg.
De bediening is gelukkig vlot en vrolijk! Binnen 10 minuten staan de mixed grill en de natuurschnitzel op tafel. De omgeving bij Tuzla is verschrikkelijk: groene walm uit schoorstenen, koeltorens en rivieren vol afval. In de iets westelijker Ozren bergen vinden we vlot een rustige bosplek bij een riviertje, een boshut en een bosplee.
Brandhout is hier moeilijk te vinden, zelfs aan de overkant van de rivier, maar met het oog op de vorige avond (koud!) zoek ik toch flink wat bij elkaar en kunnen we onze laatste vrijkampeeravond gezellig vieren.
Thuisreis
5 oktober
De eerste 100 km gaan over drukke wegen naar de Kroatische grens. Na drie uren zijn we bij de grenspost Bosanski/Slavonski Brod, heel handig vlak na een kruispunt gelegen, dus chaos en verkopers/bedelaars. Op de Kroatische snelweg is men mijnen aan het ruimen, tweemaal moeten we wachten.
En dan wil iedereen snel alle vrachtwagens inhalen, inclusief de vrachtwagens zelf, dus een flinke vertraging. Wel blij dat ze die mijnen gaan opruimen, natuurlijk! De grens en tolpoortjes naar Slovenië kosten ons ook bijna een half uur.
In Trebnje gaan we van de snelweg af. Want we willen in waarschijnlijk de laatste zonneschijn van dit jaar nog ergens buiten te eten.
Voorbij Ljubljana vinden we het welletjes voor vandaag en komen we op een camping aan de mooie groene Sava terecht.
We staan op het blootveldje met eigen sanitair, helaas te koud om kleren uit te doen. We hebben contact met een Nederlands stel in een busje, zij beginnen net aan hun vakantie.
6 oktober
Heerlijk, we hoeven niets aan te trekken, alvorens we naar het washok lopen! Alweer valt de reistijd vandaag erg tegen, dus we belanden toch nog ergens op een Duitse camping en nog wel een heel vervelende…
en als we een dag later Nederland inrijden, zijn er mega-omleidingen en staat er ook nog eens een snelheidscamera op de omleiding. Welkom in Nederland! Maar ons reisdoel is weer bereikt: veilig thuis!!!